?Fetva: 7–Bildiğin halde çalıntı programları kullanmak caiz midir
- Fetvalar / 3. Günlük Hayata Dair Hükümler
- /
- 1. Satış
Rahman ve Rahim Olan Allah’ın Adıyla
Soru:
Saygıdeğer Hocam Dr. Muhammed Ratıb en-Nablusi
Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi üzerinize olsun.
Saygıdeğer hocam sizden ricam şu sorumu cevaplamanızdır: İnternette programları eksiksiz bir şekilde indirmeyi sağlayan siteler var ve programların belki de tamamı çalıntı programlar. Biz internet kullanıcıları için bu programları kullanmak helal mi yoksa haram mıdır? Biraz daha açayım: Bu programların bir sahibi oluyor yani bu programları orijinal olarak onları üreten firmanın resmi sitesinden deneme amaçlı indirebiliyor, böylece görüp deneyebiliyorsunuz. Bu deneme sürümü (demo) programın aslıyla birebir aynı oluyor. Ancak belki bazı özellikleri çalışmayabiliyor. Ya da tüm özellikleri çalışmıyor. Ama bu belirli bir süre için oluyor mesela bir aylık, eğer beğenirseniz onu satın alıyorsunuz. Aksi takdirde kendi kendini siliyor veya devre dışı özellikler bulunuyor, ki onlar da programın temel özellikleri arasında oluyor. Mesela MasterCard ile yani kredi kartıyla programı satın aldığınızda program sizin oluyor ve %100 çalışıyor. Üretici firma size bir kullanıcı adı ve kayıt için seri numarası, şifre veriyor. Diğer sitelerin de yaptığı şu; size hazır bir kullanıcı adı ve şifre veriyorlar fakat bu çalıntı bir hesap oluyor. Belki de kullanıcı adı ve şifre alabilmek için yine çalıntı bir kredi kartı numarası da veriyor. Veyahut da satın almadan önce programın size verdiği süreyi kırmak için bir dosya veriyorlar. (Program bu şekilde tamamen çalışıyor ancak bu birkaç günlük deneme süresi içinde yapılıyor) Böylece program çalışmaya devam ediyor ve silinmiyor. Çünkü bu dosya satın almak için gerekli olan bu özelliği engelliyor ve böylece program bedava olmaya devam ediyor… Hocam, soruyu çok uzattığım için beni bağışlayın. Biz Filistin’deyiz. Burada telif hakkı yok. (Devlet olmadığı için) Bu yüzden burada bilgisayar ve yazılım satan tüccarlara rastlarsınız. Onlar programı bir kez alıp yüzlerce kez kopyalarlar ve onu ucuz bir fiyata satarlar. Mesela çeşitli programlarla dolu bir CD’yi yaklaşık bir dolara satarlar. Ama programın orijinali neredeyse 100 dolara belki de daha fazlasına satılır. Bizde bu programlardan başka bir şey yok tabi illegal olarak kopyalanmış olarak… Mecbur olduğumuz için bunları kullanmamız caiz midir? Sizden saklamayacağım hocam burada ben de dahil halkın %99’u başka bulamadığımız için bunları kullanıyoruz. Bizim asıl programı almamız için ya yurtdışına çıkmamız veya internetten satın almamız gerekiyor. Bu da gerçekten zor ve hatta imkansız. Çünkü orijinal programı almak için interneti açtığınızda yine sahip olamıyorsunuz. Benim olmayan bu programı kullanmam caiz midir? Bunu herkes kullanıyor ve belki de bu tüccarlar ilk bölümde bahsettiğim gibi bu çalıntı programı kullanıyor ve satıyorlar. Bu konuda yardımınızı istiyorum hocam. Selamun aleyküm.
Allah sizden razı olsun.
Cevap:
Rahman ve Rahim Olan Allah’ın Adıyla, Salât ve Selam dürüst ve sözünün eri olan Hz. Muhammed (s.a.v.)’in üzerine olsun. Şöyle ki;
Kıymetli kardeşim,
Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi üzerinize olsun.
Sorunuzun cevabı şu şekildedir:
Ben İslami bilimsel programların parçalanıp kopyalanmasının ve ucuz fiyatlarla dağıtılmasının caiz olduğuna dair fetva veriyorum. Çünkü dini ilimlerin birinin tek elinde olması caiz değildir, insanlar arasında yayılması gerekir. Özellikle dini programların materyallerinin çoğu insanlara ilimlerini bedava veren alimler tarafından üretiliyorken bunların birinin tek elinde olması nasıl caiz olur? Ama bunların ticarete dökülmesi ve kazanç yolu haline getirilmesinin de yasaklanmış olduğunu belirtmemiz gerekir. Dini olmayan programlara gelince, bunların sahiplerinin izni olmadan ticaretinin yapılmasına cevaz veremem. Ticarete dökmeden şahsi olarak kullanım konusu ise ihtilaflı bir mevzudur.
Dr. Muhammed Ratıb en-Nablusi
